Antik tarihe ve yazının kökenine dair mevcut bilgilerimiz, Avrupa’da yapılan bir keşifle değişebilir. Uzmanlar, Tartaria Tabletleri üzerindeki sembollerin, gezegendeki en eski yazı sistemini temsil ettiğini öne sürmektedirler.
Bu zamana kadar dünyanın en eski yazıtları, genellikle M.Ö. 3500 yıllarına tarihlenen Sümer çivi yazısı tabletleri olarak kabul görmekteydi. Ancak, Romanya’daki Tartaria tabletleri üzerine çalışan bazı bilim insanları, bu yazıtların Sümer yazılarından yaklaşık 2000 yıl daha yaşlı, yani yaklaşık 7500 yıllık olabileceğini iddia etmektedirler. Bu iddia, ilk yazının kökenini Mezopotamya’dan alıp Antik Avrupa’ya taşımaktadır.
Tartaria Tabletleri, 1961 yılında arkeolog Nicolae Vlassa tarafından Romanya’nın Tartaria kentindeki Neolitik bir yerleşim yerinde keşfedilen üç eserden ibarettir.
Bu gizemli tabletler üzerindeki yazıtların piktogram olduğu belirtilmektedir. Ancak, aşınmalar nedeniyle karbon testleri gibi kesin tarihlendirme yöntemlerinin net sonuçlar vermediği yönünde tartışmalar bulunmaktadır.
Tabletler üzerindeki semboller, Güneydoğu Avrupa’nın geniş bir coğrafyasında (günümüzde Sırbistan, Romanya, Bulgaristan, Bosna, Karadağ, Makedonya ve Yunanistan’ın bir bölümü) hüküm süren Neolitik Vinça kültürü sembollerini taşımaktadır. Bu bölgelerde yapılan kazılarda, benzer yazıtlara sahip yaklaşık bin parça eser bulunması, bu sembollerin yaygın bir iletişim sistemine ait olabileceğini göstermektedir. Bu medeniyetler bütünü, sıklıkla Tuna Medeniyetleri olarak anılmaktadır.
Tartaria tabletlerinin en erken yazı biçiminin kanıtı olduğuna inanan araştırmacılar, değerlendirmelerini üç ana sonuca dayandırmaktadır:
- Standartlaşmış Kullanım: Balkanlarda bulunan ve Antik Tuna uygarlıklarına ait eserler üzerinde benzer işaretlerin kullanıldığı ve bunun standardı oturmuş bir yazı dili olduğu iddia edilmektedir.
- Yüksek Derecede Standartlaşma: Bu antik yazı biçiminin karakterleri, diğer bilinen antik alfabelere kıyasla yüksek derecede standartlaşmış bir yapıya sahiptir ve geniş bir alanda kullanılmıştır.
- Düzenli İşlenme: Yazıtlarda kullanılan karakterlerin her biri tarafından iletilen bilginin net bir anlam taşıyan terimler olduğu ve sembollerin yatay veya dikey sıralar halinde dizilerek düzenli olarak işlendiği belirtilmektedir.
Bu iddialar, gelişmiş medeniyetlerin yalnızca Mezopotamya bölgesinde değil, Antik Avrupa’da da var olduğu ve yazıyı ilk kullanan uygarlık olabileceği ihtimalini ortaya koymaktadır. Bölgede yapılacak ileri araştırmalar, bilinen tarihi kökünden değiştirme potansiyeline sahiptir.
![]() | ![]() |